Antoni Gryczka
| |
| urodzony |
05.01.1896 |
| święcenia kapłańskie |
17.12.1922, Gniezno Katedra |
| zmarły |
11.09.1959, Wolsztyn |
| pochówek |
|
Parafie:
Elenchusy:
1931, P-1938, 1955, P-2003 Dodatkowe informacje:
Antoni Gryczka urodził się dnia 5 stycznia 1886 roku w Wanne, Gelsenkirchen (Westfalia), gdzie jego ojciec jako robotnik przyjechał z rodziną w poszukiwaniu pracy i chleba. Jego rodzicami byli Stanisław Gryczka i Barbara Przewoźna. Do Ojczyzny rodzina wróciła w 1906 roku do Rawicza. Antoni Gryczka uczęszczał do gimnazjum w Lesznie, gdzie należał do aktywnych działaczy Towarzystwa Tomasza Zana. Po maturze wcielony został przymusowo do pruskiego wojska i walczył na Wołyniu i we Francji pod Verdun. W roku 1917 został ciężko ranny( Niemiecka lista strat Verlustlisten nr 1717 strona 21719 z dn.22.11.1917). Po powrocie z armii niemieckiej do domu, mając 23 lata, brał udział w Powstaniu Wielkopolskim na froncie rawickim. Od 5.01.1919 r. walczył pod dowództwem porucznika Ignacego Buszy jako sanitariusz a następnie jako pracownik sztabu 11 Pułku Strzelców Wielkopolskich ( późniejszy 69 Pułk Piechoty Wielkopolskiej), walczył w obronie Miejskiej Górki, w ataku na Sarnowę i w poważnych walkach pod Łaszczynem . Podczas ciężkich walk zdołano w okresie stycznia 1919 r odeprzeć ataki niemieckie, nie dopuszczając do utraty Miejskiej Górki i jeszcze zadano znaczne straty Niemcom. W czasie tych walk zdobyto 3 kompletne działa z zaprzęgiem, 3 ciężkie karabiny maszynowe, 4 lekkie i wiele sztuk karabinów ręcznych. Około połowy lutego 1919 r. z rozkazu dowódcy pułku pułkownika Leona Bilewicza , Antoni Gryczka pod dowództwem doktora Bukolta organizuje szpital w Skoraszewicach powiat Gostyń ,gdzie od 2 stycznia 1919 roku działała lokalna Rada Ludowa, późnie jako sanitariusz opatruje rannych. . Dnia 10 czerwca 1919 zwolniwszy się z wojska wstąpił do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu a następnie w Gnieźnie, w końcowej ocenie zapisano że posiada dobre wiadomości, jest zdolny, dobrze śpiewa i jest silnego zdrowia. Dnia 17 grudnia 1922 r , w Katedrze Gnieźnieńskiej przyjął święcenia kapłańskie, z rąk kardynała Edmunda Dalbora, pierwszego Prymasa odrodzonej Rzeczypospolitej. Po krótkim okresie duszpasterzowania jako III wikariusz w poznańskiej parafii św. Marcina od stycznia do lipca 1923 roku, wyjechał na studia do Katolickiego Instytutu w Paryżu, oddał się równocześnie duszpasterstwu wśród tamtejszej Polonii, do Polski wrócił po pięciu latach. Następnie pełnił obowiązki nauczyciela religii w Ostrzeszowie a od września 1932 roku w Seminarium Nauczycielskim im. Estkowskiego w Poznaniu. Jednocześnie został powołany od dnia 28 stycznia 1933 roku Delegatem arcybiskupim przy Akademickim Kole Misjologicznym Uniwesytetu Poznańskiego. Od dnia 01.07.1936 będąc kapelanem Zakładu Sióstr Elżbietanek w Poznaniu przy ul.Łąkowej został Sekretarzem Generalnym Centralnego Papieskiego Dzieła Rozkrzewienia Wiary i Papieskiego Dzieła św. Piotra Apostoła.Po wybuchu II wojny światowej, jest przesłuchiwany przez Gestapo a przeczuwając aresztowanie, ukrywa się aż do końca wojny, posługując się fałszywymi dokumentami wykonuje różne zajęcia, m. in. jako malarz a następnie pracownik przy robotach fortyfikacyjnych, działał także w tajnym duszpasterstwie. Po wyzwoleniu powołany został na proboszcza parafii pw. NMP Niepokalanie Poczętej w Wolsztynie. Odnowił wewnątrz i na zewnątrz zdewastowany po wojnie kościół parafialny i jego otoczenie, uporządkował cmentarz a w 1945 roku przejął kościół ewangelicki, zbudowany w latach 1831-32 i dokonał poświęcenia tego kościoła na potrzeby kultu katolickiego. W 1956 roku dokonał gruntownego remontu tej świątyni. Proboszcz Antoni Gryczka powołał lub reaktywował w parafii stowarzyszenia i organizacje religijne takie jak: Akcję Katolicką, KSM, Krucjatę Eucharystyczną, Koło Ministrantów, Chór Kościelny, Żywy Różaniec, Stowarzyszenie św. Franciszka i Dzieci Maryi, parafialne koło „Caritas”, kultywował patriotyczne, wielkopolskie tradycje śpiewacze. Dzięki poparciu księdza Antoniego Gryczki znalazło swoją siedzibę w Wolsztynie Niższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Poznańskiej, działające tam do roku 1960.Otaczał opieką i udzielał regularnie wsparcia, w różnej formie ubogim, chorym, powstańcom wielkopolskim oraz członkom ich rodzin . Wszystko to powodowało że miejscowy Urząd Bezpieczeństwa prowadził inwigilację wolsztyńskich duchownych w tym głównie księdza Antoniego Gryczki, pod kryptonimem „Czarny”.
Został mianowany przez papieża Jana XXIII tajnym szambelanem Jego Świątobliwości. Rada Państwa uchwałą nr 0/951 z dnia 6 grudnia 1958 roku przyznała księdzu Antoniemu Gryczce Wielkopolski Krzyż Powstańczy.
Dnia 11 września 1959 roku w wieku 73 lat i 37 roku kapłaństwa odszedł do wieczności. Ciało zostało złożone do grobu na miejscowym cmentarzu przy ulicy Lipowej. (kw.35,rząd 3, nr gr. 11). Opracował Jacek Piętka Wolsztyn
Wniosek odznaczeniowy Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego http://www.powstancy-wielkopolscy.pl/ dost. 12.01.2015, AP Poznań akta 53/1415/0 Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu, AP Poznań akta 53/884/0 Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, „Powstanie Wielkopolskie 1918-1919” Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Grota Wydawnictwo Poznańskie 1968, Relacja i pamiątki rodzinne Zbigniewa Gryczki zam. Leszno , „Powstanie Wielkopolskie nad środkową Obrą” Joachim Benyskiewicz, Hieronim Szczegóła Zielona Góra 1998, WBC Verlustliste – lista strat nr 1717 str.231719 z dn.22.11.1917.
Jego teczka personalna: AAP sygn. KA 16167.
|
 |
