Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Forum dyskusyjne WTG GNIAZDO
Teraz jest 28 mar 2024, 16:15

Strefa czasowa: UTC + 1




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 5 ] 
Autor Wiadomość
PostNapisane: 23 sie 2012, 08:58 
Offline
Site Admin

Dołączył(a): 15 lis 2006, 10:51
Posty: 2290
Lokalizacja: Poznań
Witam,

czy ktoś się orientuje ile to "skład" - prawdopodobnie jednostka miary? Szukam w internecie, u Ihnatowicza, ale nigdzie nie mogę nic znaleźć. Słowo występuje przy określaniu wielkości gospodarstwa (XVII i XVIII w.), np.:

"wdłusz az do mieyskich Łąk idącey wszerz Trzydziesci y dwa Składow"
"długie szesciorgiem stay szyrokie składow dziewięc"

_________________
Pozdrawiam, Maciej - http://www.glowiak.com


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 23 sie 2012, 09:26 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 20 mar 2009, 20:06
Posty: 1145
Może chodzi nie o jednostkę miary ? Może w znaczeniu : "kawałków, części" ?
Słownik Lindego w KPBC str.266
http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=13038&from=pubstats

Cytuję "Leksykon PWN" wyd. 1972r.:"skład, roln. pas ornego pola zwykle ok. 20-30 m szer., niekiedy do 100 m; orka na s., sposób wykonania orki, przy której skiby odkładane są do środka."

Pozdrawiam. Jolanta Fontowicz

_________________
Jolanta Fontowicz


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 23 sie 2012, 10:44 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 23 lis 2007, 20:19
Posty: 170
Lokalizacja: Kostrzyn / Czachurki k. Pobiedzisk / Poznań
Maciej, czyżby to były księgi miejskie Kostrzyna?:) Bo te "składy" już gdzieś kiedyś widziałem i też się nad nimi zastanawiałem.

Pozdrawiam,

_________________
Łabędzcy (Opatówko, Września, Kleszczewo, Kostrzyn), Wilkowscy (Kostrzyn, Poznań), Klimas (Iwno, Wiktorowo, Chorzałki), Wesołek (Krerowo, Mączniki, Czerlejno), Stacheccy (Kostrzyn, Pobiedziska), Nijaki, Dopiera, Dokowicz,Banach (powiat Grodzisk, Wolsztyn)


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 23 sie 2012, 12:23 
Offline
Site Admin

Dołączył(a): 15 lis 2006, 10:51
Posty: 2290
Lokalizacja: Poznań
Nie, nie, Koźmina. Ale dawniej takie składy, ślady (półśledzia roli) i inne jednostki były używane.

Mam coś takiego (przysłane przez Grażynę):

http://www.historycy.org/index.php?show ... pid=771900

"Skład miał powierzchnię 1/10 morgi ( lub 2 zagonów ) i wymiary 1x30 prętów. Przy pomiarze pretem warszawskim o długości 7,5łokcia miał powierzchnię 1687,5 łokcia kwadratowego warszawskiego. W przypadku Wielkopolski składy mierzono laską ( prętem ) o długości 8 łokci poznańskich. W tym wypadku powierzchnia składu wynosiła 1920 łokci kwadratowych poznańskich.
Włóka w Wielkopolsce miała nazwę śladu i mierzona była za pomocą laski ( pręta ) o długości 8 łokci poznańskich co przy wielkości 10x900 lasek dawało powierzchnię 576000 łokci kwadratowych poznańskich."


No, sprawa chyba rozwiązana.

_________________
Pozdrawiam, Maciej - http://www.glowiak.com


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 28 cze 2019, 00:52 
Offline

Dołączył(a): 03 cze 2014, 11:57
Posty: 5188
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publica ... 3076&tab=3
Sochaniewicz Kazimierz (1892-1920),
Miscellanea.
Ślad, półśledzie, kwarta i kęs roli
(Ze studjów nad miarami roli w Wielkopolsce w XVI i XVII w.).
stron 13

Zagadnienie staropolskich miar roli przedstawia do dziś dnia, z powodu zaniedbania tej dziedziny badań przez długie lata w nauce, jeszcze sporo kwestyj niewyjaśnionych a oczekujących badacza. Jednem z takich zagadnień jest wyjaśnienie typowej dla Wielkopolski nazwy miary roli, jaką jest ślad1) oraz jej ułamki, półśledzie i kwarta.
To co w nauce o śladach wiadomo, da się sprowadzić do kilku ogólników. I tak pozytywnie wiadomo, że jest to miara gruntowa wielkopolska, używana w XVI wieku, o czem daje niezbite świadectwo ojciec naszego miernictwa, Grzębski. Ten ostatni nie podaje jednak żadnych danych, o ile chodzi o rozmiary śladu.
Również skądinąd mający wiele ciekawych wiadomości T. Czacki nie podaje wymiaru śladu, tylko tyle w tej materji powiedzieć może:
"Wreszcie powiedzieliśmy, że włok było zarobne pole; łany zaś do zarobienia przeznaczone. Dawano także imiona zerebia, szlad, te pewnego wymiaru nie miały, brano je także jako dnie orania2)" Charakter wielkopolski tejże miary stwierdził też dla średniowiecza, zasłużony badacz w tej dziedzinie F. Bujak3), który zauważył, że "ślad (półśledzie) i włóka nie spotyka się w Małopolsce w wiekach średnich; pierwszy jest właściwością Wielkopolski, włóka jest pochodzenia mazowieckiego".
Tenże uczony, zalicza ślad do staropolskich miar gruntowych, stanowiących jednocześnie jednostkę gospodarczą tego typu jak: dziedzina (haereditas, pars haereditaria), źreb (sors), siedlisko (area), włóka, pług (wielki, średni, mały czyli radło), łan niemiecki (mansus) i t.p.
Z tych wszystkich określeń niewątpliwie reprezentują co do wielkości, jednostki do siebie zbliżone, przynajmniej w połowie XVI wieku, włóka, łan, źrebie i ślad.
(...)

_________________
pozdrawiam Grażyna
bugakg@gmail.com

"Człowiek żyje tak długo, jak długo trwa pamięć o nim''


Góra
 Zobacz profil  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 5 ] 

Strefa czasowa: UTC + 1


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 75 gości


Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów

Szukaj:
Skocz do:  
POWERED_BY
Przyjazne użytkownikom polskie wsparcie phpBB3 - phpBB3.PL